فشار خون پایین یا هایپوتنشن چیست؟
قلب انسان یکی از مهمترین اعضای بدن می باشد، که وظیفه خونرسانی به سایر اعضا را بر عهده دارد. با هر بار ضربان، قلب میزان فشار مشخصی را به عروق وارد می کند. به نیرویی که با ضربان قلب به عروق وارد می شود، فشار خون می گویند. حال فشار خون می بايست در محدوده مشخصی قرار گیرد. یکی از مشکلات و عارضه های شایع قلبی، افت فشار خون می باشد.
در این حالت ضربان قلب کاهش یافته، و خون کمتری را پمپاژ خواهد کرد. در نتیجه فرد به فشار خون پایین دچار خواهد گردید. این عارضه گرچه بسیار شایع است، اما معمولا در حالت خاموش عمل می کند. یعنی بسیاری از مبتلایان به افت فشار خون، معمولا علامتی را مشاهده نمی کنند. چرا که علامت های ظهور این عارضه معمولا بعد از گذشت چند سال بروز پیدا خواهند کرد.
آیا افت فشار خون یک عارضه خطرناک است؟
در پاسخ می بايست بگوییم، خیر این عارضه نمی تواند همانند فشار خون بالا دردسر ساز باشد. البته افت فشار خون اگر به صورت کوتاه مدت رخ دهد، نگران کننده نیست. اما اگر به صورت حاد رخ داده و یک عارضه مزمن تبدیل شود، قطعا نگران کننده خواهد بود. چرا که فشار خون پایین می تواند موجب ضعف و بی حالی شدید شود.
در این حالت فرد ممکن است به علت ضعف بدن، حتی توانایی انجام ساده ترین امور روزمره را نیز نداشته باشد. علاوه بر این اگر افت فشار خون ادامه دار باشد، خونرسانی به اعضای بدن با اخلال مواجه می شود. در نتیجه سایر اعضا مثل مغز، کبد و…نمی توانند خون حاوی اکسیژن را دریافت کنند. در نهایت به مرور افت فشار خون موجب بروز آسیب شدید به این اندام ها خواهد شد.
مهمترین عوامل بروز فشار خون پایین
ابتلا به عارضه افت فشار خون می تواند علل و دلایل متعددی داشته باشد. به همین دلیل بروز این عارضه می تواند در هر بیمار علت خاصی داشته باشد. در ادامه به بررسی عوامل بروز این بیماری پرداخته ایم:
بارداری
در هفته های اول بارداری فشار خون به طور قابل توجهی کاهش می یابد. دلیل این اتفاق نیز می تواند تغییراتی باشد که وجود جنین در بدن مادر ایجاد می کند. به همین دلیل بسیاری از بانوان باردار در همان هفته های اولیه بارداری، فشار خون پایین را تجربه می کنند.
مشکلات قلبی
دیگر علتی که می تواند سبب بروز فشار خون نسبتا پایین در افراد شود، مشکلات قلبی می باشد. گاهی ضربان قلب افراد به علت بروز برخی اختلالات بسیار ضعیف بوده و نمی تواند خون را به خوبی در شریان ها به جریان در آورد. در این صورت قطعا فشار خون تا حد قابل توجهی افت خواهد کرد. همچنین مشکلاتی مثل حمله و نارسایی قلب نیز می توانند سبب بروز این مشکل شوند.
کم خونی
دیگر عاملی که می تواند سبب فشار خون پایین در افراد شود، کم خونی است. کم خونی می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. گاهی علت کم خونی می تواند خونریزی در اثر ضربه فیزیکی باشد. در برخی موارد نیز، ضرب دیدگی اندام های مختلف بدن، موجب خونریزی داخلی می شوند. در این صورت بدن خون زیادی از دست داده، و قطعا دچار افت فشار خون خواهد شد.
کمبود مواد مغذی
یکی دیگر از مشکلاتی که می تواند موجب فشار خون پایین در افراد شود، کمبود مواد مغذی در بدن می باشد. گاهی بدن به علت تغذیه نادرست یا هر عامل دیگری نمی تواند مواد مغذی مورد نیاز خود را تامین کند. در این صورت بدن قادر به تولید گلبول های قرمز خون به اندازه کافی نخواهد بود. در نتیجه همین مسئله سبب کم خونی و در نهایت افت فشار خون خواهد شد.
مصرف برخی دارو
برخی داروها وجود دارند که در صورت مصرف، می توانند فشار خون را تا حد قابل توجهی کاهش دهند. اگر چنین دارویی مصرف می نمایید، می بايست با مراجعه به پزشک خود بخواهید که داروهای جایگزین برایتان تجویز شود.
علائم فشار خون پایین یا هایپوتنشن
افت فشار خون در اصطلاحات پزشکی تحت عنوان هایپوتنشن شناخته می شود. اگر بدن دچار افت فشار خون شود، قطعا بیمار علائم فراوانی را مشاهده خواهد کرد. با بروز این علائم، به راحتی می توان افت فشار خون را تشخیص داد.
در ادامه مهمترین نشانه های ابتلا به هایپوتنشن را نام برده ایم:
سرگیجه و سبکی سر
یکی از مهمترین نشانه های بروز این بیماری سرگیجه می باشد. سرگیجه در این حالت به قدری شدید است، که بیمار نمی تواند ذهن خود متمرکز کند. همچنین ممکن است سبکی سر نیز احساس شود.
احساس کمبود انرژی
فشارخون پایین می‌تواند موجب احساس کمبود انرژی در بدن شود. در این حالت بیمار به‌شدت احساس ضعف، بی‌حالی و خستگی خواهد داشت. گاها نیز ممکن است افت فشارخون موجب بروز احساس غش در افراد شود.
رنگ‌پریدگی و سرد شدن پوست
در اثر بروز عارضه افت فشارخون، ممکن است بیمار دچار رنگ‌پریدگی شود. چراکه پایین بودن فشارخون، موجب زرد شدن رنگ پوست خواهد شد. از طرفی نیز در اثر این بیماری دیگر خون کافی درون‌پوست جریان ندارد. درنتیجه ممکن است پوست بسیار سرد شود.
حالت تهوع
معمولاً افرادی که به فشارخون پایین مبتلا هستند، دچار حالت تهوع شدید نیز خواهند شد. چراکه در اثر این عارضه معده عملکرد مناسبی نداشته، و بروز حالت تهوع بسیار شایع است. همچنین ممکن است بیمار در ناحیه معده درد شدیدی را نیز احساس نماید.
تاری دید
وقتی فشارخون تا حد قابل‌توجهی کاهش یابد، قطعاً عروق چشم‌ها نیز قادر به دریافت خون کافی نخواهند بود. درنتیجه همین مسئله می‌تواند در بینایی افراد اخلال ایجاد نموده، و موجب تاری دید آن‌ها شود.
سریع‌ترین راه‌های درمان فشار خون و راه‌های قطعی پیشگیری
نکات مهم جهت پیشگیری از ابتلا به فشارخون پایین
افت فشارخون می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات زیادی در بدن باشد. به همین دلیل معمولاً افرادی که به این بیماری دچار می‌شوند، عوارض نسبتاً خطرناکی را تجربه خواهند کرد. از طرفی نیز افت فشارخون ازجمله عارضه‌هایی است، که معمولاً درمان‌های پیچیده و طولانی‌مدتی خواهد داشت. به همین دلیل بهترین کار این است که از بروز این عارضه پیشگیری شود.
برای پیشگیری از ابتلا به فشارخون پایین، می‌بایست نکات مهم زیر را در نظر بگیرید:
- در مواقعی که هوا گرم بوده یا به بیماری‌های نظیر آنفولانزا مبتلا هستید، مصرف آب خود را افزایش دهید. بهتر است در این حالت روزانه حداقل ۱۰لیوان آب مصرف کنید.
- برای اینکه فشارخون شما افت نکند، حتماً در هنگام خواب سرتان را نسبت به بدن در حالت بالاتری قرار دهید.
- از بلند کردن اجسام سنگین که خارج از توانتان است، کاملاً اجتناب نمایید.
- به تغذیه خود اهمیت دهید. بهتر است برای جلوگیری از افت فشارخون، از مواد غذایی مفید مثل ماهی، گوشت قرمز، سبزی‌ها، میوه‌ها و ….بیشتر استفاده کنید.
- به‌هیچ‌عنوان با آب بیش‌ازحد گرم یا داغ دوش نگیرید. چراکه آب گرم می‌تواند سبب بروز فشارخون پایین در افراد شود. بهتر است دمای آب در هنگام دوش گرفتن کاملاً معتدل و ولرم باشد.
