فشارخون بالا، کشنده‌ای خاموش و بی‌سروصدا!
قلب انسان در هر دقیقه ده‌ها بار در حال پمپاژ بوده، تا بتواند خون حاوی اکسیژن را به دیگر اندام‌های بدن برساند. درواقع می‌توان قلب را حیاتی‌ترین عضو بدن دانست، چراکه بدون وجود آن، قطعاً زنده ماندن انسان غیرممکن است. حال متأسفانه امروزه شیوع بیماری‌های مختلف قلبی، رو به افزایش می‌باشند. یکی از شایع‌ترین و البته خطرناک‌ترین بیماری‌های قلبی پرفشاری خون هست.
در اثر این بیماری شریان‌ها و عروق قلبی بسیار تنگ‌تر شده و کاملاً باریک می‌شوند. حال وقتی خون از این عروق عبور می‌کند، به علت باریک بودن آن‌ها، فشار زیادی به بدنه نشان وارد می‌نماید. هرچقدر قلب خون بیشتری پمپاژ کند فشار افراد نیز بالاتر می‌رود. فشارخون در طولانی‌مدت می‌تواند تهدیدکننده حیات انسان باشد. چراکه اگر شریان‌ها قادر به تحمل فشار وارده خون نباشند، ممکن است دچار پارگی شوند.
در این صورت بیمار دچار سکته قلبی یا مغزی خواهد شد. فشارخون بالا را همچنین می‌توان به‌عنوان قاتل یا کشنده‌ای خاموش به‌حساب آورد. یکی از جنبه‌های بسیار خطرناک این بیماری، کم علائم بودن آن است. معمولاً بیماری فشارخون در ابتدا هیچ علائمی ندارد. سال‌ها طول می‌کشد تا علائم اولیه فشارخون آشکار شوند. درنتیجه چون علائمی در همان ابتدا وجود ندارد، بیمار متوجه ابتلای خود به این عارضه نخواهد شد.
به همین دلیل ممکن است به علت عدم‌تشخیص و درمان به‌موقع، این بیماری عوارض بسیار جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. به‌طورکلی از هر چهار نفر یک نفر از این بیماری رنج می‌برد. درحالی‌که از هر پنج نفر یک نفر از بیماری خود مطلع نیست، و همین موجب خطرناک‌تر شدن این عارضه می‌شود.
شیوع فشارخون بالا در مردان جوان بیشتر از خانم‌های جوان است. درحالی‌که در خانم‌های مسن‌تر نیز بیشتر از آقایان دیده می‌شود.
مهم‌ترین علل و عوامل فشارخون بالا چیست؟
پرفشاری خون می‌تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. به همین دلیل ابتلا به این عارضه در هر فردی علت خاص و متفاوتی دارد. در ادامه مهم‌ترین علل بروز فشارخون را نام‌برده‌ایم:
ژنتیک
بسیاری از بیماری‌های قلبی در اثر ژنتیک افراد رخ می‌دهند. فشارخون نیز از این قاعده مستثنا نبوده و می‌تواند به علت سابقه خانوادگی افراد رخ دهد. چراکه در اکثر موارد افراد به علت وجود این بیماری در سابقه خانوادگی‌شان به آن مبتلا می‌شوند.
تغذیه ناسالم
یکی دیگر از عوامل مهم بروز فشارخون بالا تغذیه نادرست می‌باشد. تغذیه ناصحیح و ناسالم می‌تواند در طول چند سال، سبب بروز فشارخون در افراد شود. اگر افراد در سبد غذایی خود از نمک، چربی، شکر و ….بیش‌ازحد مطلوب استفاده کنند، ممکن است به فشارخون مبتلا شوند. چراکه نمک میزان پمپاژ قلب را افزایش داده، و چربی نیز با رسوب در دیواره شریان‌ها می‌تواند آن‌ها را تنگ‌تر کند.
مصرف سیگار و الکل
مصرف سیگار و هرگونه مواد دخانی می‌تواند در عملکرد قلب اخلال ایجاد نموده، و موجب ابتلا به فشارخون بالا شود. همچنین مشروبات الکلی نیز می‌توانند سلامت قلب را به خطر بیندازند، و از عوامل مهم بروز این بیماری می‌باشند.
اخلال در عملکرد کلیه
کلیه در بزرگ‌سالی ممکن است عملکرد مناسبی نداشته، و تعادل نمک و مایعات در بدن را بر هم بزند. در این صورت نیز فرد ممکن است به فشارخون مبتلا گردد.
نقایص مادرزادی قلب
در برخی موارد افراد در بدو تولد و به‌صورت مادرزادی دچار برخی مشکلات قلبی می‌باشند. این گروه از افراد نیز به‌احتمال‌زیاد به فشارخون دچار خواهند شد. چراکه به علت نقایص موجود، قلب آن‌ها توانایی عملکرد مطلوب را ندارد.
عوارض جانبی داروها
فشارخون بالا می‌تواند در اثر مصرف برخی داروها نیز رخ دهد. گاهی فرد ممکن است به دلایل مختلف داروهای خاصی را مصرف کند. حال این داروها به علت عوارضی که خواهند داشت، می‌توانند فشارخون در بدن را افزایش دهند.
چه عواملی باعث فشار خون پایین می شود؟
نحوه و چگونگی تشخیص فشارخون بالا
تشخیص فشارخون بسیار اهمیت دارد. اگر شما نیز هر یک از علائم فشارخون در بدن خود را مشاهده نموده اید، می‌بایست فوراً برای تشخیص قطعی به پزشک رجوع نموده و درمان را آغاز کنید. چراکه عدم‌تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند باعث بروز عوارض جبران‌ناپذیری شود. پس تشخیص و درمان این عارضه باید بسیار جدی گرفته شود.
حال نحوه تشخیص فشارخون بسیار ساده است پزشک با استفاده از یک دستگاه ساده، می‌تواند به‌راحتی فشارخون شمارا اندازه‌گیری کند. درصورتی‌که فشارخون بالاتر از مقدار معینی باشد، می‌توان گفت که فرد به پرفشاری خون مبتلا است. اما به‌ندرت پیش می‌آید که پزشک تنها در همان آزمایش اولیه، فشارخون بالا را تشخیص دهد.
چراکه فشارخون انسان در روز چندین مرتبه تغییر می‌کند. از طرفی عوامل مهمی می‌توانند سبب افزایش فشارخون به‌صورت لحظه‌ای شوند. برای مثال استرس حضور در مطب می‌تواند در همان لحظه فشارخون افراد را افزایش دهد.
به همین دلیل پزشک ممکن است از بیمار بخواهد چندین مرتبه در طول چند روز آینده فشار خود را اندازه بگیرد. اگر پس از چندین مرتبه فشارخون همچنان بالا باشد، می‌توان به‌صورت قطعی بیان نمود که فرد به پرفشاری خون مبتلا است.
اما بازهم پزشک برای تشخیص دقیق‌تر فشارخون بالا و رد دیگر بیماری‌های زمینه‌ای، ممکن است آزمایش خون، سونوگرافی قلب و کلیه و…را نیز توصیه نماید.
شایع‌ترین علائم و نشانه‌های فشارخون بالا
همان‌طور که گفتیم اکثر افراد مبتلابه فشارخون هیچ علائمی را مشاهده نمی‌کنند. درواقع این علائم پس از گذشت مدت‌زمان طولانی بروز پیدا می‌کنند. اما شناخت نشانه‌های فشارخون، می‌تواند در تشخیص آن بسیار مؤثر باشد.
به همین دلیل در ادامه به بررسی شایع‌ترین علائم این بیماری پرداخته‌ایم:
درد قفسه سینه
معمولاً پرفشاری خون موجب ایجاد فشار زیادی به شریان‌های قلب می‌شود. به همین دلیل ممکن است قفسه سینه دچار درد شدیدی شده، و تنفس برای افراد دشوار شود. البته این علامت تنها زمانی مشاهده می‌شود، که فشارخون بالا در حالت حاد رخ‌داده باشد.
سردرد
دیگر علامت فشارخون در افراد سردرد هست. سردرد ناشی از فشارخون، معمولاً در یک‌طرف سر رخ می‌دهد، و بسیار شدید است. اگر سردرد پس از یک بازه زمانی طولانی کاهش نیابد و شدیدتر شود، ممکن است بیمار در شرایط اورژانسی قرارگرفته باشد.
وجود خون در ادرار
گاهی این بیماری موجب بروز خون به مثانه شده، و همین سبب دیده شدن خون در ادرار می‌شود. درنتیجه این مورد را نیز می‌توان از علامت‌های شایع ابتلا به فشارخون بالا دانست.
تغییرات دید
یکی دیگر از نشانه‌های پرفشاری خون تغییرات در دید هست. اگر فشارخون به‌صورت ناگهانی افزایش یابد، ممکن است فرد دید باکیفیتی نداشته و حتی دچار تاری دید شدید شود. چراکه فشارخون می‌تواند سبب آسیب‌دیدگی عروق چشمی شود. به همین دلیل افراد در اثر این عارضه گاها دچار مشکلات بینایی نیز خواهند شد.
