چگونه می توانیم به افسردگی بعد از زایمان غلبه کنیم؟

درمان افسردگی بعد از زایمان

زایمان پروسه ای پیچیده و در عین حال شیرینی است که بیشتر زنان در زندگی خود حداقل یک بار آن را تجربه می‌کنند. موارد گوناگی ‌می‌‌‌توانند باعث افسردگی بعد زایمان شوند. قبل از شروع درمان باید دلیل اولیه‌ی به وجود آمدن آن را بشناسیم. پس از شناخت دلیل اولیه، برای جلوگیری و یا از بین بردن آن‌ها اقدام کنیم.

آیا راهی برای پیشگیری از اختلالات روانی هست؟

موارد موثر در افسردگی پس از زایمان

مشکلات فیزیکی

مادر با توجه به نوع زایمان، مشکلات مختلف فیزیکی را تجربه ‌می‌‌‌کند. به طور طبیعی در هر زایمان حدود نیم تا یک لیتر خون از بدن مادر ‌می‌‌‌رود و جبران این مقدار خون به راحتی اتفاق نمی‌‌‌افتد. علاوه بر مشکلات کم خونی، بخیه‌های احتمالی در بدن مادر و محدودیت در حرکت برای وی آزاردهنده است. محدودیت های حرکتی و داشتن رژیم غذایی مناسب کودک هم از مسائلی است که باید به آن توجه شود.

تغییرات هورمونی

همه بانوان در مقاطع مختلفی از زندگی شان با کاهش هورمون استروژن و افسردگی موقت توسط آن مواجه ‌می‌‌‌شوند. در دوران بارداری، پیش از عادت ماهیانه و یائسگی نیز علائم ناشی از کاهش استروژن به صورت بی حوصلگی ،خستگی و ناراحتی مشاهده ‌می‌‌‌شود. در اواخر بارداری استروژن به بالاترین سطح خود ‌می‌‌‌رسد و میزان آن در ساعات ابتدایی پس از زایمان به سرعت کم ‌می‌‌‌شود.

مشکلات فردی

هنگامی که فرد در سن پایین مادر ‌می‌‌‌شود، امکان دارد آمادگی کافی برای پذیرفتن مسئولیت‌های پس از آن را نداشته باشد. ترس از تجربه‌ی‌‌ کم، نا آگاهی و نگرانی بابت آسیب دیدن نوزادف از عواملی است که به افسردگی مادر دامن ‌می‌‌‌زند.

مشکلات روانی

در افرادی که تجربه‌ی افسردگی قبل از زایمان و یا پس از زایمان‌های قبلی دارند، احتمال ابتلا بیشتر است. همچنین ادر زایمان اول زنانی که مادر یا مادربزرگ شان دچار این بیماری بوده اند، شانس ابتلا بالاتر است. زایمان مس تواند هر گونه اختلال روانی قبلی را تشدید کند. بهتر است افراد در صورت درگیری با دیگر بیماری های روانی ، در دوران بارداری تحت نظر پزشک باشند.

خستگی

علاوه بر اختلالات فیزیکی که پس از زایمان برای مادر پیش آمده، خستگی ناشی از نگهداری نوزاد نیز در افسردگی پس از زایمان تاثیر گذار است. همه‌ی‌‌ نوزادان پس از تولد، هر چند ساعت یکبار نیاز به شیردهی دارند و با پیش آمدن کوچک ترین مشکل شروع به گریه ‌می‌‌‌کنند. تغذیه‌ی‌‌ مداوم فرزند، مشکلات ناشی از زایمان و بی خوابی‌های شبانه ، همه در کنار هم به کمبود انرژی مادر ‌می‌‌‌انجامد.

شناخت انواع اختلالات روانی چه کمکی به ما میکند؟

روش‌های درمان افسردگی بعد از زایمان

پذیرش

اولین قدم برای بهبودی، پذیرفتن مشکلاتی است که به آن دچار شده‌اید. باید بدانید که بالای هشتاد درصد زنان پس از تولد فرزندشان دچار یکی از نشانه‌های افسردگی ‌می‌‌‌شوند. دانستن اینکه تنها نیستید و کسانی قبل شما هم درگیر این مشکل بوده و از پس آن بر آمده اند به شما اعتماد به نفس خواهد داد.

حمایت نزدیکان

داشتن همسر حمایتگر در این دوره‌ی زمانی بسیار اثربخش است. در صورتی که همسر شما موقعیتتان را درک نمی‌‌‌کند با او گفت و گو کنید و اجازه دهید از مسائلی که شما را مضطرب ‌می‌‌‌کند آگاه شود. ‌می‌‌‌توانید ازدیگران برای این اگاه سازی کمک بگیرید. تنها همین که بدانید یک نفر شما را درک ‌می‌‌‌کند و در این مسیر تنها نیستید، به بهبود شما سرعت ‌می‌‌‌بخشد.

کسان دیگری که ‌می‌‌‌توانید روی کمک شان حساب کنید، خانواده و دوستانتان هستند. از خانواده به خصوص مادرتان برای پرورش فرزندتان یاری بگیرید. احتمالاً مادر شما یا مادربزرگتان در روزهای ابتدایی پس از تولد فرزندتان در کنار شما خواهند بود. تجربه‌های بزرگ‌‌تر‌ها در مدیریت کودک و نکته‌های فرزند داری آن‌ها ‌می‌‌‌تواند بار مسِئولیت شما را سبک‌‌تر کند.

دوستان صمیمی‌‌‌تان را در روزهای اول نزدیک از خود دور نکنید. تنها بودن و انزوا فقط شرایط شما را دشوار‌‌تر ‌می‌‌‌کند. گذراندن وقت خود با کسانی که با ان‌ها راحت هستید و ‌می‌‌‌توانید در کنارشان خودتان باشید به بهبود روحیه‌ی‌‌ شما کمک ‌می‌‌‌کند. ایجاد یک محیط گرم و صمیمی ‌‌‌به خصوص با دوستان شوخ طبع، شما را از فکر کردن به نگرانی‌ها و سختی‌های فرزند داری دور ‌می‌‌‌کند.

اگر در دایره‌ی‌‌ همکلاسی‌ها و یا همکاران خود شخصی را ‌می‌‌‌شناسید که به تازگی در موقعیت شما بوده، ارتباط تان را با او حفظ کنید. ‌می‌‌‌توانید از آن‌ها درباره‌ی‌‌ چگونگی رهایی از افسرگی پس از زایمان سوال کنید. از نکاتی که گوشزد ‌می‌‌‌کنند و مهارت‌هایشان الگو برداری کنید و مناسب‌‌ترین راه حل برای خودتان را پیدا کنید.

مشاوره

صحبت با یک مشاور، اولین راهی است که برای هر کدام از بیماری‌های روحی_روانی به ذهن ‌می‌‌‌رسد و افسردگی بعد از زایمان نیز از این قاعده مستثنی نیست. یک روانشناس ماهر، ‌می‌‌‌تواند ‌‌ترس‌ها و نگرانی‌هایی که دارید را برایتان از بین ببرد وتغییرات رفتاری شما پس از هر جلسه را بررسی کند.

دارودرمانی

اگر جلسات روان درمانی شما به بهبودی کامل افسردگی تان منتهی نشد، نگران نباشید. همان طور که پیش اشاره کردیم ممکن از مشکلات خلقی پس از تولد کودک، ریشه در شرایط درونی بدن داشته باشد. البته که مادر شیرده ممنوعیت‌هایی در دریافت داروهای مختلف دارد، اما تحت نظر پزشک زنان و روان پزشک ‌می‌‌‌توانید داروهایی برای بهبود شرایط روانی خود دریافت کنید.
توجه کنید ذهن شما هم گاهی مانند بدنتان نیاز به درمان دارد و نیاز نیست بابت آن ناراحت باشید یا از کسی خجالت بکشید. بدون اطلاع پزشک خود دوز داروها را تغییر نداده و مصرف آن‌ها را قطع نکنید تا بهترین نتیجه را از پروسه‌ی‌‌ درمان خود بگیرید.

ورزش

در صورتی که تولد فرزندتان با دیستوشی یا به اصطلاح زایمان سخت نبوده باشد؛ ‌می‌‌‌توانید چند هفته پس از تولد کودک فعالیت‌های فیزیکی سبک را شروع کنید. هر زمان که خودتان آماده بودید درباره شروع ورزش با پزشک تان مشورت کنید.
در صورتی که پزشک تان اجازه شروع فعالیت‌های جسمانی را داد، ‌می‌‌‌توانید پیاده روی روزانه را امتحان کنید. اگر قبل از زایمان ورزش خاصی را به طور حرفه ای انجام ‌می‌‌‌دادید، برای آغاز دوباره آن کمی ‌‌‌به خودتان فرصت دهید. مطمئن شوید پیش از انجام هر جلسه ی ورزشی بدنتان به اندازه کافی گرم و آماده شده باشد.

از سر گرفتن عادات قبلی

پس از بهبود نسبی زخم‌های زایمان و به دست آوردن توانی حرکت کامل ، کارهایی که به خاطر تولد کودوک تان کنار گذاشته بودید از سر بگیرید. اگر به کتاب خوانی علاقه دارید، زمانی از روز را به خودتان اختصاص داده و کتاب مورد علاقه‌ی‌‌ خود را مطالعه کنید. اگر اهل تماشای فیلم و سریال هستید، پس از انجام کارهای مربوط به کودک، ساعتی را به تلویزیون دیدن بگذرانید.
هنر دستی یا مهارتی که قبل تولد کودک دنبال ‌می‌‌‌کردید را دوباره از سر بگیرید. در صورتی که قبل بارداری یا زایمان به شغلی مشغول بودید، کم کم مقدمات بازگشت به شغل تان را فراهم کنید. اگر برنامه‌ی‌‌ کار در منزل یا دورکاری دارید، در زمان‌های خالی روزتان برنامه ریزی‌های لازم برای شروع کار را انجام دهید.

چند نکته ی مهم در مورد افسردگی

اجازه ندهید به دنیا آمدن کودک، به شما احساس محدود شدن را القا کند. بازگشت به روتین زندگی، یکی از راه‌های اصلی درمان افسردگی پس از زایمان است. هر چند دشوار، ولی برای ایجاد یک روتین جدید مطابق با تغییرات زندگی تان تلاش کنید. ارتباط خود با اطرافیان را حفظ کنید، قوی باشید و برای خود و علاقه مندی‌های خود وقت بگذارید.